پترولوژی و ژئوشیمی سنگ های مافیک تا اسیدی در زون افیولیت ملانژهای جنوب شرق سلطان آباد سبزوار با نگرش ویژه بر توده های گابرویی

مجموعه های نفوذی جنوب شرق سلطان آباد در 35 کیلومتری شرق شهرستان سبزوار واقع شده و از لحاظ تقسیم بندی تکتونیکی، بخشی از زون افیولیتی سبزوار محسوب می شود. ترکیب این توده های نفوذی از گابرو تا گابرو دیوریت و پلاژیوگرانیت تغییر می کند. کانی های اصلی سنگ شامل پلاژیوکلاز، هورنبلند و پیروکسن از نوع کلینوپیروکسن (اوژیت – دیوپسید) و ارتوپیروکسن (انستاتیت – هیپرستن) و دارای کانی های فرعی شامل آپاتیت، اسفن، بیوتیت، اکسیدهای مختلف آهن و کانی اپاک می باشد.. این توده ها طبق نمودارهای ژئوشیمیایی تولئیتی تا کالک آلکالن متاآلومین تا پرآلومینوس هستند بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی، موقعیت زمین ساختی توده های گابرویی جنوب شرق سلطان آباد با بازالت های قوس آتشفشانی (cab) قابل مقایسه است و در رژیم تکتونیکی قوس های آتشفشانی مرتبط با فرورا نش حاشیه فعال قاره ای به وجود آمده اند. با تکیه بر داده های ژئوشیمایی و روابط صحرایی منبع ماگمایی مجموعه-های پلوتونیکی باید ماگمایی مشتق از گوشته باشد. . این ماگما از عناصرti، nbو ba تهی شدگی و از عناصر rb و k غنی شدگی نشان می دهند که بیانگر تشکیل این سنگ ها در محیط فرورانش است. بررسی شیمی کانی ها ترکیب کلینوپیروکسن های منطقه ا زنوع دیوپسید و اوژیت، ترکیب آمفیبول ها عمدتا آکتینولیت و ترکیب پلاژیوکلازها در محدوده بیتونیت تا لابرادوریت می باشند. بررسی های کانی شناسی، زمین-دماسنجی پیروکسن ها، آمفیبول ها و پلاژیوکلازهای ناحیه مورد مطالعه نشان می دهد که دمای تشکیل توده-های گابرویی – گابرو دیوریتی در فشارهای 1 تا 6 کیلوبار، 1120 تا 1459 درجه سانتی گراد بوده است. آمفیبول های منطقه در گستره ی آمفیبول های وابسته به مناطق فرورانش (s-amph) قرار می گیرند.